„Ból pooperacyjny w Polsce” -wyniki badania oceniającego jakość leczenia bólu w polskich szpitalach

Szpitale, które przystąpiły do projektu certyfikacji „Szpital bez bólu” zapewniają pacjentom wyższy standard uśmierzania bólu pooperacyjnego, niż szpitale nieuczestniczące w projekcie – taki podstawowy wniosek płynie z badania „Ból pooperacyjny w Polsce”. Badanie zostało przeprowadzone pod patronatem Polskiego Towarzystwa Badania Bólu w 50 polskich szpitalach – 25 uczestniczących w projekcie „Szpital bez bólu” i 25 niebiorących w nim udziału.

Wyniki badania zaprezentowano podczas IV Międzynarodowego Sympozjum „Postępy w leczeniu bólu”, 10 października w Zakopanem. Wcześniej zostały również prezentowane podczas sesji plakatowej w trakcie kongresu ,,Pain in Europe – EFIC”, który odbył się 9-12 września 2009 w Lizbonie.

Celem badania była ocena jakości uśmierzania bólu w polskich szpitalach i porównanie jego poziomu (w tym przeszkolenia personelu medycznego, obowiązku informowania pacjentów, wypełniania dokumentacji postępowania przeciwbólowego i monitorowania działań niepożądanych leków), w szpitalach w i poza projektem „Szpital bez bólu”.

Spośród szpitali, które ubiegają się o otrzymanie certyfikatu „Szpital bez bólu” losowo wybrano 25 placówek, w których przeprowadzono ankiety wśród lekarzy (25 wywiadów z anestezjologami i 25 z chirurgami w każdym ze szpitali), pielęgniarek (25 wywiadów w każdym ze szpitali). Takie same wywiady przeprowadzono w 25 losowo wybranych szpitalach, które nie zgłosiły się do programu certyfikacji „Szpital bez bólu”. Personel medyczny obu grupach szpitali charakteryzował się podobnym doświadczeniem zawodowym, także szpitale były porównywalne pod względem wielkości i ilości przeprowadzanych operacji.

Wyniki badania pokazują znaczącą tendencję poprawy jakości uśmierzania bólu pooperacyjnego w szpitalach, które przystąpiły do projektu „Szpital bez bólu”:

65% personelu medycznego (70% lekarzy i 60% pielęgniarek) ze szpitali ubiegających się o certyfikat „Szpital bez bólu” w ciągu ostatniego roku uczestniczyło w szkoleniach z zakresu uśmierzania bólu pooperacyjnego. W szpitalach nieuczestniczących w projekcie szkolenia przeszło tylko 42% personelu medycznego.

„Szkolenie personelu jest niezwykle istotną kwestią – szacuje się, że w ponad 50% przypadków niepowodzenia związane z nieprawidłowym uśmierzaniem bólu pooperacyjnego wynikają z braku wiedzy personelu medycznego. Dlatego wyznaczając kryteria, które muszą spełnić szpitale, aby otrzymać certyfikat „Szpital bez bólu” w pierwszej kolejności wskazaliśmy przeszkolenie całego personelu medycznego pracującego na oddziałach zabiegowych – zarówno anestezjologów jak i chirurgów różnych specjalności zabiegowych oraz pielęgniarek. W certyfikowanym szpitalu takie szkolenia musza być powtarzane co rok” – mówi prof. Jerzy Wordliczek z Polskiego Towarzystwa Badania Bólu

Regularne pomiary natężenie bólu u pacjentów po operacji w szpitalach ubiegających się o certyfikat prowadzone są u 72% pacjentów – u 25% co 4 godziny a u 41% co najmniej cztery razy na dobę. W szpitalach poza projektem odsetek pacjentów, u których ból kontrolowany jest co 4 godz. Wynosi zaledwie 6%, u 55% poziom bólu mierzony jest co najmniej 4 razy dziennie. W szpitalach, które nie ubiegają się o certyfikat u 30% pacjentów ból mierzony jest tylko w przypadku, gdy pacjent skarży się z jego powodu. Dla porównania taka sytuacja ma miejsce tylko w przypadku 10% pacjentów szpitali ubiegających się o certyfikat.

Informacji na temat bólu pooperacyjnego i metod jego uśmierzania przed zabiegiem udziela pacjentom 80% pielęgniarek i 50% lekarzy ze szpitali uczestniczących w projekcie szpital bez bólu. W szpitalach poza projektem te informacje przekazywane są pacjentom przez 46% pielęgniarek i 34 % lekarzy.

„To co wydawało się już standardem, bo jest niejako wpisane w nasze obowiązki, okazało się nie być oczywiste i widać znaczące różnice między szpitalami które są w projekcie „Szpital bez bólu” i tymi które są poza nim, chociaż niestety w żadnej z tych grup ten obowiązek nie jest spełniany w 100%” – komentuje prof. Jerzy Wordliczek

Dokumentacja postępowania przeciwbólowego w formie kart, które wypełniane są dla każdego operowanego pacjenta wypełniana jest przez 74% personelu medycznego w szpitalach ubiegających się o certyfikat – kart wypełnia tam 84% pielęgniarek i 64% lekarzy. Dla porównania w szpitalach poza projektem takie karty wypełnia 65% personelu (58% lekarzy i 71% pielęgniarek.

„Wyniki badania pokazały znaczącą tendencję poprawy standardu uśmierzania bólu pooperacyjnego w szpitalach, które ubiegają się o certyfikat „Szpital bez bólu”. Te wyniki są tym bardziej optymistyczne, że duża część przebadanych niedawno zaczęła ubiegać się o certyfikat i dopiero zaczyna wprowadzać procedury wymagane do uzyskania certyfikatu, organizować szkolenie itp, a już widać znaczącą różnice w porównaniu ze szpitalami, które nie ubiegają się o certyfikat. Jeśli te ankiety przeprowadzone zostałyby w szpitalach, które już otrzymały certyfikat procent pozytywnych odpowiedzi na pytania o szkolenia, informowanie pacjentów czy prowadzenie dokumentacji mógłby sięgać ponad 90%. Wnioski płynące z badania pozwalają nam mieć nadzieję, że podobnie jak to stało się we Francji, uda nam się dzięki programowi „Szpital bez bólu” i wprowadzeniu w szpitalach określonych procedur i wymogów znacząco ograniczyć liczbę pacjentów odczuwających silne dolegliwości bólowe po operacji” – podsumowuje wyniki badania prof. Jan Dobrogowski, prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu.

Categorised in: Bez kategorii

This post was written by sbb_admin